Plan jest ambitny, ale nie zaczynamy od zera. Komisja wskazuje, że w wielu państwach UE są już elementy nowej inicjatywy. Wiele państw finansuje programy renowacji budynków. Istotnym wątkiem inicjatywy jest zmniejszanie ubóstwa energetycznego. Obecnie 34 milionów mieszkańców UE nie stać na ogrzewania domu, kolejne miliony ogrzewają w sposób niewystarczający lub zalegają z rachunkami. Po drodze do neutralności klimatycznej ich sytuacja może się pogorszyć, bo będą rosły ceny energii. A ocieplanie budynków oznacza obniżanie kosztów, bo spada zużycie energii. – Chcemy, aby wszyscy w Europie mieli dom, który można oświetlić, ogrzać lub ochłodzić bez dokonywania skoku na bank i bez szkody dla naszej planety – powiedział Timmermans.
Bauhaus
Strategia ma się skupiać na trzech obszarach: obniżeniu emisyjności ogrzewania i chłodzenia, rozwiązaniu problemu ubóstwa energetycznego i budynków o najgorszej charakterystyce energetycznej oraz renowacji budynków publicznych, takich jak szkoły, szpitale i budynki administracyjne. Mają temu służyć bardziej rygorystyczne przepisy, w tym stopniowe wprowadzanie obowiązkowych minimalnych norm charakterystyki energetycznej dla istniejących budynków. Ale jednocześnie pojawiłaby się marchewka, czyli finansowanie ze wspomnianych źródeł unijnych. Komisja zapowiada także pomoc techniczną dla władz krajowych i lokalnych, nowe zasady zachęcające do używania bardziej zielonych materiałów budowlanych, a także do ich recyklingu.
Istotnym elementem strategii ma też być nowy europejski Bauhaus. To nawiązanie do szkoły, kierunku architektonicznego, powstałego w 1919 roku w Niemczech, gdzie nastąpiła fuzja architektury z użytecznością, sztuki z rzemiosłem. A powstałe wtedy budynki do dziś imponują swoim stylem i funkcjonalnością. Bruksela uważa, że wielka fala renowacji i związany z tym strumień pieniędzy są szansą na zmiany estetyczne w europejskich miastach i uczynienie ich bardziej zielonymi. W tym celu KE będzie wspierać współpracę naukowców, architektów, projektantów, artystów, planistów i społeczeństwa obywatelskiego.
Szczegóły na szczycie
W czerwcu 2021 roku KE dokona przeglądu dyrektywy o odnawialnych źródłach energii i niewykluczone, że zaproponuje wtedy podwyższenie docelowego udziału energii odnawialnej w ogrzewaniu i chłodzeniu oraz wprowadzenie minimalnego poziomu energii ze źródeł odnawialnych w budynkach. Ponadto Komisja zbada również, jak dochody z unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (ETS) mogłyby zostać wykorzystane do finansowania krajowych programów efektywności energetycznej i oszczędności ukierunkowanych na grupy o niższych dochodach.
Po drodze do neutralności klimatycznej UE musi ustalić cel pośredni na 2030 r. Na rozpoczynającym się w czwartek dwudniowym szczycie UE dojdzie do pierwszej dyskusji przywódców na temat zaproponowanego przez Komisję Europejską celu redukcji emisji CO2 o 55 proc. Na tym etapie dyskusja będzie ogólna, Polska chciałaby uzgodnienia szczegółów na kolejnym szczycie UE w grudniu. Zależy nam na tym, bo szczyt wymaga jednomyślności, a sektorowe rady ministrów, np. środowiska, decydują większością głosów. Zanim to nastąpi, chcemy szczegółów o podziale celu na poszczególne kraje i poszczególne branże.
Już jutro w „Rzeczpospolitej" ukaże się artykuł Ursuli von der Leyen, przewodniczącej Komisji Europejskiej, na temat nowego, europejskiego „Bauhaus"
