Gaz i atom na zielonej liście Wspólnoty

Po wielu miesiącach dyskusji Komisja Europejska podjęła decyzję, która może rozsierdzić środowiska proklimatyczne oraz część państw członkowskich. Ale jest po myśli Francji i Niemiec, a przy okazji także Polski. W geście wobec Francji Bruksela zdecydowała, żeby na liście taksonomii, czyli systematyki dotyczącej zrównoważonego rozwoju, znalazła się energia jądrowa. W geście wobec Niemiec, ale także Polski, która ma największy problem z uzależnieniem od węgla, na listę wpisano także gaz.

Czytaj więcej

Opinie Ekonomiczne

Bartek Czyczerski: Taksonomia – czy gaz i energia nuklearna będą zielone

Odrzucenie propozycji Komisji Europejskiej dotyczącej kwalifikowania inwestycji jako „zielone" byłoby niedobre dla Polski. Szanse na istotne korekty są niewielkie.

Żadne z tych źródeł nie spełnia wymogu zrównoważonej energii i nie jest obojętne dla środowiska. Gaz nie jest też neutralny klimatycznie, umieszczenie go zatem na liście taksonomii jest niezgodne z wytycznymi naukowymi. Ale Komisja Europejska podjęła decyzję polityczną. Nie chce konfliktu z największymi, poza tym uznała, że transformacja energetyczna wymaga etapów pośrednich, w których np. gaz – mniej brudny niż węgiel – może być pomocny. Zatem dla Polski oznacza to, że przez pewien czas, w drodze od węgla do energii odnawialnej, może korzystać z gazu.

Etykietka ważna dla inwestorów

Co oznacza obecność na liście taksonomii? Nie jest to przepustka do unijnych pieniędzy. Taksonomia to wyłącznie rodzaj etykietowania, które dobrowolnie mogą uwzględniać fundusze prywatne przy dokonywaniu inwestycji. Czy będą to robić, jeszcze nie wiadomo, bo taksonomia unijna na inne rodzaje działalności niż energia z atomu i gazu obowiązuje dopiero od miesiąca, nie wiadomo więc, jak inwestorzy przyjmą ten projekt. Nie wiadomo też, czy dopisanie gazu i atomu nie rozmyje taksonomii i nie sprawi, że inwestorzy uznają ją za greenwashing i będą korzystać z taksonomii zaproponowanej przez inne kraje czy międzynarodowe organizacje. Bruksela swoją decyzją zadowoliła więc co prawda kilka państw członkowskich, ale ryzykuje podważenie wiarygodności całej inicjatywy.

Bruksela podkreśla, że ani gaz, ani atom nie mają być na liście na zawsze. – Podlegają wyraźnym ograniczeniom i okresom wycofywania. Jeśli chodzi o energię jądrową, akt delegowania nagradza ulepszenia i zaawansowaną technologię w zakresie standardów bezpieczeństwa i gospodarki odpadami. Jeśli chodzi o gaz, obowiązują surowe warunki, w tym limity emisji, a instalacje muszą zastępować instalacje o wysokiej emisji, a także być kompatybilne z paliwami niskoemisyjnymi – powiedziała Mairead McGuinness, komisarz UE zajmująca się stabilnością finansową usług finansowych i uniami rynków kapitałowych.

Czytaj więcej

Gaz

Doradcy Brukseli krytycznie o gazie i atomie jako „przejściowym” paliwie

Grupa ekspertów doradzających Komisji Europejskiej w sprawie sposobu finansowania inwestycji skrytykowała plany Brukseli, która planuje zaklasyfikować gaz i energię jądrową jako „przejściowe” źródło energii w ramach unijnej taksonomii zrównoważonego finansowania.

Taksonomia nie jest też żadną wytyczną dla rządów, jeśli chodzi o miks energetyczny. Ten pozostaje domeną narodową. Ale – zdaniem ekspertów – decyzja KE, jeśli zostanie poparta przez państwa członkowskie oraz Parlament Europejski, może zmienić debatę w niektórych państwach członkowskich. – Francja zastanawia się, czy budować nowe reaktory. Jeśli unijna taksonomia uwzględni atom, to dla części opinii publicznej może to być argument na rzecz poparcia takich inwestycji – mówi „Rzeczpospolitej" Thomas Pellerin-Carlin, dyrektor w paryskim Instytucie Jacques Delors.

Milan Elkerbout, ekspert brukselskiego think tanku CEPS, uważa, że taksonomia to wydarzenie o wadze polityczno-promocyjnej, które jest ważne dla wiarygodności UE na świecie. Ale bez istotnego wpływu na finansowanie inwestycji w atom i gaz w przyszłości. – Atom zawsze można było finansować, a i tak prywatni inwestorzy nie byli zainteresowani. Bo to jest bardzo drogie. Taksonomia może tu trochę pomóc, ale podstawą będzie znaczące wsparcie finansowe ze strony rządów – powiedział „Rzeczpospolitej".

Inaczej z gazem, który z kolei cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem inwestorów. – Gaz i bez zielonej etykiety może liczyć na inwestorów. Czy taksonomia coś zmieni? Na razie chyba nie, nie przy tych cenach energii – mówi ekspert CEPS. Zaznacza jednak, że długoterminowe inwestycje w gaz mogą być nieopłacalne z innych przyczyn, takich choćby jak stopniowe zmniejszanie limitów uprawnień do emisji w unijnym systemie ETS.