Rozwój technologii zmienia potrzeby i preferencje Polaków

Wakacje są już na finiszu. 80 proc. turystów z Europy Środkowo-Wschodniej deklarowało chęć płacenia podczas swoich zagranicznych podróży kartą, smartfonem lub smartwatchem – wynika z badania Visa CEE Travel and Payment Intentions Study 2024.

– Polacy nie odbiegają od regionalnej średniej, a tę metodę płacenia cenią w szczególności za wygodę (70 proc.), szybkość (56 proc.) i bezpieczeństwo rozumiane jako brak ryzyka utraty gotówki (51 proc.) – komentuje Adrian Kurowski, dyrektor generalny firmy Visa w Polsce.

Przecieramy szlaki

Popularność płatności cyfrowych systematycznie rośnie i symbolicznie pokazuje, jak duży wpływ na gospodarkę mają nowe technologie. Rozwiązania cyfrowe podczas finalizacji zakupu integrują identyfikację płatnika i uwierzytelnienie płatności. Umożliwiają nawet płatność za pomocą jednego kliknięcia.

Polska należy do liderów nowoczesnych form płatności cyfrowych. Jako jeden z pierwszych krajów wprowadziła na szeroką skalę płatności zbliżeniowe, system płatności natychmiastowych, była też liderem we wprowadzaniu tzw. transakcji account-to-account. Rozwój e-płatności będzie postępował. Ponad połowa ekspertów badanych przez Fundację Polska Bezgotówkowa uważa, że sztuczna inteligencja, nowoczesne metody przetwarzania danych i postęp w infrastrukturze płatniczej to najważniejsze trendy kształtujące rynek.

– Polska jest dobrym miejscem dla tworzenia i testowania przełomowych rozwiązań w płatnościach m.in. ze względu na otwartość polskich konsumentów na innowacje oraz szybkość adopcji nowych technologii. Jako jeden z pierwszych krajów wprowadziliśmy na szeroką skalę płatności zbliżeniowe – podkreśla Marta Życińska, dyrektorka generalna polskiego oddziału Mastercard Europe. Dodaje, że jednym z kolejnych milowych kroków jest pilotaż płatności biometrycznych opartych na fuzji biometrii tęczówki oka i twarzy. W ramach projektu realizowanego przez Mastercard we współpracy z firmą Empik i fintechem PayEye, od połowy czerwca 2024 r. w pięciu placówkach Empiku można przetestować płacenie za zakupy spojrzeniem.

Z badania Minds & Roses wynika, że już czterech na pięciu polskich respondentów korzysta lub korzystało z technologii biometrycznej (np. w smartfonie). Z kolei co trzeci chciałby posługiwać się biometrią.

W perspektywie najbliższych lat rozwiązaniami, które odegrają istotną rolę w obszarze płatności, są narzędzia oparte na generatywnej sztucznej inteligencji.

– Rankingi popularności biją także płatności mobilne. Coraz więcej osób będzie korzystać z technologii cyfrowych portfeli ze względu na wygodę, jaką daje połączenie kilku metod płatności w jednym bezpiecznym miejscu – mówi Życińska.

Z badania firmy McKinsey wynika, że już 15 proc. użytkowników portfeli cyfrowych regularnie wychodzi z domu bez fizycznego portfela, bo wystarcza im jego opcja cyfrowa. W 2023 r. 40 proc. konsumentów skorzystało z portfela mobilnego, aby dokonać jakiegokolwiek rodzaju płatności. To wzrost o 14 pkt proc. wobec 2020 r.

Bezpieczeństwo priorytetem

Przyszłość płatności należy do tych rozwiązań, które zaoferują wysoki poziom bezpieczeństwa oraz będą proste, wygodne i szybkie w obsłudze.

– Tak jak na przykład Click To Pay, czyli globalny i ustandaryzowany model płatności kartą w internecie, który sprawia, że proces płatności online odbywa się praktycznie jednym kliknięciem – mówi Życińska. Nie ma konieczności każdorazowego wpisywania numeru karty płatniczej i innych informacji podczas dokonywania płatności. Fundacja Polska Bezgotówkowa we współpracy z dwiema największymi organizacjami płatniczymi na świecie ( Mastercard i Visa) pracuje nad popularyzacją tego globalnego standardu płatniczego na polskim rynku.

Istotną zaletą płatności kartą w internecie jest chargeback. – Jeżeli użytkownicy karty Visa padną ofiarą oszustwa internetowego albo coś pójdzie nie tak z zakupem w sieci, Visa zapewnia możliwość odzyskania pieniędzy – mówi Kurowski. Dodaje, że procedura chargeback ma zastosowanie w sytuacji, gdy zamówiony towar, który opłacono kartą, jest niewłaściwy, niezgodny z opisem, dotrze uszkodzony lub na przykład jeśli lot zostanie odwołany z powodu likwidacji linii lotniczej. Wówczas można odzyskać pieniądze od nierzetelnego sprzedawcy za pośrednictwem banku, wydawcy karty.

Branża płatnicza mocno stawia na bezpieczeństwo całego ekosystemu. Wsparciem w walce z hakerami są wspomniane już narzędzia oparte na generatywnej sztucznej inteligencji. Pomagają lepiej wykrywać w czasie rzeczywistym ataki i zapobiegać im. To oznacza, że wydawcy kart są w stanie bardziej świadomie podejmować decyzje o zablokowaniu danej transakcji.

Firmy nie szczędzą pieniędzy na ochronę transakcji poprzez liczne warstwy zabezpieczeń. – W ciągu ostatnich pięciu lat zainwestowaliśmy ponad 10 mld dolarów w technologię, dzięki której możemy być o krok przed przestępcami. W zeszłym roku Visa pomogła zablokować transakcje oszukańcze o wartości 40 miliardów dolarów. To prawie dwukrotnie więcej niż w 2022 r. – wylicza Kurowski.

Sztuczna inteligencja jest przez ekspertów wymieniana jako najważniejsza technologia wpływająca na rynek płatności w najbliższych pięciu latach. Największy wpływ sztucznej inteligencji w systemie płatności może dotyczyć bezpieczeństwa. W badaniu Fundacji Polska Bezgotówkowa na ten aspekt wskazuje 78 proc. badanych. Kolejne dwa ważne obszary zastosowań AI to usprawnienie obsługi klienta i wsparcie handlu bezobsługowego.

Na kolejnych miejscach na liście technologii wpływających na rynek płatności znalazły się: chmura, biometria, systemy rozliczeniowe nowej generacji, interfejsy oprogramowania aplikacji i blockchain.

Na e-płatności warto spojrzeć szerzej. Otwierają one nowe możliwości dla całej gospodarki, w tym dla handlu stacjonarnego oraz internetowego, dla cyfrowych usług i zarządzania biznesem.