W kupionym przez państwo szwajcarskim hotelu nie będzie Muzeum Polskiego

Ministerstwo Kultury wycofało się z projektu współprowadzenia Muzeum Polskiego w Rapperswilu – ustaliła „Rzeczpospolita”.

Publikacja: 07.10.2024 20:49

Hotel w Schwanen, w którym miało się mieścić Muzeum Polskie założone w 1870 r. w Szwajcarii.

Hotel w Schwanen, w którym miało się mieścić Muzeum Polskie założone w 1870 r. w Szwajcarii.

Foto: Danuta Matloch/MKiDN

O swojej decyzji 4 października minister Hanna Wróblewska poinformowała władze muzeum, Towarzystwa Przyjaciół Muzeum Polskiego w Rapperswilu oraz fundacji „Libertas”, która jest właścicielem bezcennych zabytków.

Szefowa resortu wycofała się z listu intencyjnego, który 1 lipca 2022 r. podpisał ówczesny minister prof. Piotr Gliński. Porozumienie to zakładało utworzenie przez resort kultury nowej instytucji i jej współprowadzenie.

Dlaczego resort kultury nie chce muzeum w Szwajcarii?

Jak czytamy w piśmie, do którego dotarliśmy, powodem wycofania się mają być „stojące aktualnie przed państwem polskim wyzwania wynikające z uwarunkowań finansowych i geopolitycznych”.

Hanna Wróblewska stwierdziła jednocześnie, że nadal będzie wspierała placówkę, i zaproponowała, aby muzeum uczestniczyło w programach ministerialnych skierowanych do organizacji polonijnych (np. z grantów), ale też deklaruje pomoc w organizacji wyjazdów ekspertów i kuratorów, którzy mogą wspierać placówkę. Proponuje utworzenie wystawy czasowej Muzeum Polskiego w hotelu Schwanen na powierzchni 130 metrów kwadratowych, a także korzystanie „na warunkach uzgodnionych z Instytutem Pileckiego” z sali bankietowej „do organizacji konferencji, spotkań oraz innych wydarzeń”.

Czytaj więcej

Beatyfikacja, hotel, strefa kibica. Jak resort kultury wydaje pieniądze

Ministerstwo Kultury nie odpowiedziało na nasze pytania, a Instytut Pileckiego odesłał nas do ministerstwa.

Muzeum Polskie traci siedzibę na zamku

O problemach z siedzibą tego muzeum pisaliśmy w „Rzeczpospolitej” wielokrotnie, gdy władze szwajcarskiej gminy Rapperswil-Jona wypowiedziały placówce siedzibę w miejscowym zamku, w którym działało od ponad 150 lat.

Muzeum zostało założone w 1870 roku przez Władysława hr. Broel-Platera. W zamku mieszkali znani Polacy, m.in. pisarz Stefan Żeromski. W zbiorach muzeum znajdują się m.in. obrazy Józefa Brandta, Józefa Chełmońskiego, Teodora Axentowicza, Jacka Malczewskiego, zbiór medali, starych map, rzeźb czy militariów. Są też unikalne pamiątki historyczne, np. medalion z włosami Tadeusza Kościuszki, jego zegarek, fotel Henryka Sienkiewicza czy tzw. niema klawiatura służąca do ćwiczeń Jana Ignacego Paderewskiego. Wartość kolekcji jest szacowana na 20–25 mln franków szwajcarskich.

Utrata siedziby spowodowała, że istniało zagrożenia sprzedaży i rozproszenia bezcennej spuścizny muzeum. Zainteresowany kupnem był jeden z poznańskich biznesmenów. Poinformowaliśmy o tym jako pierwsi.

Muzeum w Rapperswilu uratowane tylko pozornie

1 lipca 2022 r. Gliński ogłosił, że Muzeum Polskie działające w Szwajcarii zostało uratowane. „Wydarzenia te były zwieńczeniem wieloletnich zabiegów na rzecz utrzymania polskiej obecności w Rapperswilu, w których aktywnie uczestniczyła Ambasada RP w Bernie” – ogłosiło wtedy Ministerstwo Kultury.

Czytaj więcej

Polskie muzeum musi zniknąć ze szwajcarskiego zamku

Gliński zdecydował, że Instytut Pileckiego kupi opuszczony hotel Schwanen w Rapperswilu na siedzibę oddziału szwajcarskiego Instytutu, w którym ma być centrum propagujące wiedzę o grupie Ładosia. Miała być to też nowa siedziba Muzeum Polskiego, które miało być współprowadzone przez Ministerstwo Kultury. Dzisiaj wiemy, że poza podpisaniem listu intencyjnego nie zrobiono nic, aby zapewnić nową lokalizację placówki muzealnej.

Ile zapłacono za kupno hotelu w Szwajcarii dla Instytutu Pileckiego?

Z informacji, które otrzymaliśmy z ministerstwa, wynika, że lokal, w którym mieści się siedziba Pilecki-Institut (Szwajcaria), spółki zależnej Instytutu Pileckiego w Szwajcarii, został zakupiony na podstawie umowy z 27 czerwca 2022 r. za 24,5 mln franków szwajcarskich. Powierzchnia użytkowa lokalu wynosi 3037 mkw., z czego większość stanowi przestrzeń restauracyjna i hotelowa. W Pilecki-Institut zatrudnionych jest pięć osób, z czego jedna na część etatu. Co ciekawe, resort nie był w stanie wskazać dokładnych kosztów utrzymania nieruchomości, ale szacunkowy roczny koszt może – jego zdaniem – wynosić ok. 130 tys. franków.

13 września resort poinformował nas, że finalizuje umowę wynajmu powierzchni restauracyjnej. „Budynek Schwanen, dzięki swojemu specyficznemu charakterowi może być wykorzystywany z przeznaczeniem wynajmu na cele komercyjne – warsztaty, koncerty czy inne eventy” – oświadczono w piśmie do redakcji.

O tym, że projekt ten się kończy, jako pierwszy poinformował na platformie X (dawniej Twitter) były minister Piotr Gliński. „Polska Tuska to nie tylko bankructwo spółek skarbu państwa, ale także dalsza dewastacja w kulturze. Właśnie wycofali się z budowy Camerimage w Toruniu i Muzeum Polskiego w Rapperswil... Za to Donald z »Czesławem« heroicznie walczą z tubkami...” – napisał Gliński.

„W Schwanen będzie bar i restauracja prowadzone przez Instytut Pileckiego. A bezcenne zbiory i archiwa pozostaną w magazynach. Dalsze funkcjonowanie Muzeum Polskiego zawisło na włosku. Wykorzystano naszą ciężką sytuację lokalową i wieloletnia pracę wolontariuszy w celu zakupu hotelu w Szwajcarii, prowadzenia tam baru i restauracji ignorując zapisy listu intencyjnego, zapisy umowy podpisanej przez Instytut Pileckiego z władzami miasta i gminy Rapperswil oraz zapisy dotyczące użytkowania hotelu Schwanen w rejestrach handlowych” – napisali w oświadczeniu dla prasy przedstawiciele organizacji tworzących muzeum.

O swojej decyzji 4 października minister Hanna Wróblewska poinformowała władze muzeum, Towarzystwa Przyjaciół Muzeum Polskiego w Rapperswilu oraz fundacji „Libertas”, która jest właścicielem bezcennych zabytków.

Szefowa resortu wycofała się z listu intencyjnego, który 1 lipca 2022 r. podpisał ówczesny minister prof. Piotr Gliński. Porozumienie to zakładało utworzenie przez resort kultury nowej instytucji i jej współprowadzenie.

Pozostało 92% artykułu
Historia Polski
Dokumenty powstańca styczniowego zostaną przekazane do Biblioteki Narodowej
Polityka
Beatyfikacja, hotel, strefa kibica. Jak resort kultury wydaje pieniądze
Historia Polski
Polskie skarby odnalezione w zagranicznych bibliotekach
Polityka
List Mularczyka do Trumpa. Polityk PiS napisał m.in. o reparacjach od Niemiec
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Polityka
Zatrzymanie byłego szefa ABW nie tak szybko. Sądowa batalia trwa