Wierzę w koegzystencję handlu stacjonarnego i internetowego

Jaka jest przyszłość dużych centrów handlowych w czasach rozwoju e-commerce? W Polsce, inaczej niż w USA, galerie nie wymierają, ale mają swoje problemy, przede wszystkim ograniczenie handlu w niedziele...

EPP funkcjonuje od czterech lat, ale w portfelu mamy centra działające znacznie dłużej, o mocnej pozycji rynkowej. Choć e-commerce w Polsce rośnie w szybkim tempie, to warto pamiętać, że ten kanał sprzedaży wciąż odpowiada za mniej niż 10 proc. rynku handlu detalicznego, a sklepy stacjonarne długo jeszcze utrzymają dominującą pozycję. Ograniczenie handlu w niedziele obowiązuje od wiosny 2018 r. i galerie handlowe miały już sporo czasu, aby się do niego dostosować.

Nasze wyniki – ostatnie dostępne są za I połowę 2019 r. – pokazują wzrost liczby odwiedzających galerie o 2 proc. rok do roku. Łączna sprzedaż naszych najemców – a wskaźnik wynajętej powierzchni przekracza u nas 99 proc. – wzrosła o 6 proc. Niedzielny zakaz spowodował więc, że ludzie po prostu zmienili nawyki i zamiast zakupów w niedziele wybierają inne dni tygodnia – u nas największy wzrost odwiedzalności odnotowaliśmy w soboty, czwartki i wtorki. Galerie w Polsce mają naturalną przewagę konkurencyjną, bo po prostu nie mamy ulic handlowych – i fizycznie nie da się tego zmienić.

Co przyniesie przyszłość? Jeszcze nie ogłosiliśmy naszych wyników za cały 2019 r. i nie mogę wchodzić w szczegóły, ale generalnie spodziewamy się kontynuacji pozytywnego trendu. Rozszerzenie zakazu na więcej niedziel w 2020 r. raczej niewiele zmieni, ludzie się już przyzwyczaili do tej sytuacji. Wierzę też w koegzystencję handlu stacjonarnego i internetowego.

To znaczy?

Dane z Polski pokazują, że około 70 proc. ludzi, którzy zamawiają rzeczy przez internet, odbiera towar w stacjonarnym sklepie. Klienci niezmiennie deklarują potrzebę fizycznego sprawdzenia towaru oraz kontaktu ze sprzedawcą. To raczej nie powinno się zmienić w najbliższym czasie – widać, że ludzie lubią kupować w sieci, ale odbierać produkty wolą za darmo w sklepie w modelu click and collect, dodatkowo kupując coś na miejscu – robi tak nawet 85 proc. konsumentów. To zwiększa ruch w galeriach i stwarza okazję, by klient napił się kawy, coś zjadł. Wielu naszych najemców wspiera w swoich sklepach stacjonarnych click and collect i umieszcza w witrynach stosowne reklamy.

Przychody najemców waszych galerii wzrosły o 6 proc., a wszystkich centrów handlowych w Polsce o 1 proc. Z czego to wynika?

Podstawowa przewaga to lokalizacja naszych galerii, w dobrych punktach komunikacyjnych, z łatwym dojazdem. Czy to w większych, czy w mniejszych miastach oferujemy dobrze skomponowany miks najemców, usługi dodatkowe i ciekawą ofertę gastronomiczno-rozrywkową. Prowadzimy też aktywny asset management i szybciej od innych zrozumieliśmy znaczenie retailtainmentu, czyli rozwijania oferty rozrywkowej jako komplementarnej dla handlowej. Ważnym elementem jest tu oferta gastronomiczna. Kiedyś powierzchnia w centrach przeznaczona na ten cel stanowiła 5–7 proc., obecnie rośnie. U nas to około 15 proc., a w najnowszej Galerii Młociny dla gastronomii i rozrywki zarezerwowano całe piętro. Bardzo też dbamy, aby w niedziele niehandlowe nasze obiekty żyły i przyciągały lokalne społeczności, m.in. organizujemy bogaty program aktywności społeczno-kulturalnych: w Galerii Młociny ma np. powstać teatr.

Co z kosztami – drożeje prąd, rośnie płaca minimalna... Już kiedy wprowadzano zakaz handlu, mówiło się, że najemcy będą chcieli renegocjować umowy i domagać się obniżek czynszów.

Warto spojrzeć na to, jak podwyżki kosztów wpływają na wyniki najemców. Dopóki poza kosztami rosną przychody, to nasi najemcy – i my – mamy się dobrze. W EPP posługujemy się wskaźnikiem RTS – stosunkiem kosztów do przychodów. Jeśli wskaźnik sięga 20–25 proc., rentowność jest zagrożona. Na koniec I połowy 2019 r. wskaźnik ten w naszych galeriach wynosił 11 proc. Naszą główną rolą jako zarządcy centrów jest przyciąganie ludzi, czyli zapewnianie stałego wzrostu odwiedzalności. Sprzedawanie towarów i zarządzanie kosztami to zadanie najemców. Oczywiście pomagamy im w razie potrzeby. Mamy np. EPP University, w ramach którego wspieramy najemców i pokazujemy, co mogą zrobić, aby sklep zwiększył obroty, za każdym razem biorąc pod uwagę indywidualną specyfikę danego salonu.

Rynek galerii jest mocno nasycony. Czy widzicie miejsce na nowe obiekty?