Inauguracja nowej stolicy Brazylii odbyła się 21 kwietnia 1960 roku (wcześniej było nią Rio de Janeiro).
Po czterech latach budowy powstanie nowej stolicy ogłosił Juscelino Kubitschek, ówczesny prezydent Brazylii, a zarazem pomysłodawca wzniesienia miasta na tzw. surowym korzeniu, czyli od zera na pustkowiu. Prezydent Kubitschek pragnął, by było to miasto najbardziej nowoczesne i wizjonerskie. Architekci tworzyli je według ideałów modernizmu, uważanego za szczyt nowoczesności.
Przestrzenny plan urbanistyczny opracował Lucio Costa, a za budynki użyteczności publicznej odpowiedzialny był Oscar Niemeyer.
Plan miasta przypomina samolot lub ptaka w locie z rozpostartymi skrzydłami. Na dłuższej osi (wzdłuż skrzydeł) usytuowano dzielnice mieszkaniowe, a wzdłuż krótszej budowle użyteczności publicznej: kulturalne, handlowe, sportowe, religijne. Na jej początku stanęły budynki rządowe, pałac prezydencki, siedziba parlamentu i sądu, katedra. Czytelny w tym planie jest podział na funkcjonalne strefy: życia i pracy, kultury i sportu, rozdzielone szerokimi arteriami. Racjonalność urbanistyki została oparta na „Karcie Ateńskiej” z 1933 roku, która zyskała popularność na całym świecie.
A gmachy publiczne zaprojektowane przez Niemeyera to ikony światowej architektury. Jego betonowe budowle, kształtowane miękkimi, krzywymi liniami, przypominają nowoczesne rzeźby. Kongres Narodowy wygląda jak kompozycja geometrycznych brył – dwie odwrócone półkule (siedziby Senatu i Izby Deputowanych), ale może kojarzyć się też ze statkami kosmitów, które wylądowały po bokach wysokich wież biurowo-administracyjnych.
Łuki otaczające prostopadłościan Palacio da Alvorada nadają tej rezydencji zaskakującą lekkość. Palacio do Planalto (Pałac Prezydencki) i siedziba Sądu Najwyższego też zdają się lewitować dzięki fantazyjnym łukom.
A katedra, arcydzieło nowoczesnej sztuki sakralnej, w swej pozornie abstrakcyjnej formie nawiązuje do korony cierniowej Chrystusa.
Brasilię w 1987 roku wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Dziś miasto liczy 3 miliony mieszkańców. Pierwotnie było projektowane na 500-700 tysięcy mieszkańców. Obecnie większość z nich mieszka w 15 miastach-satelitach, otaczających centrum.
O Brasilii mówi się, największą utopią architektoniczną XX wieku lub wielkim eksperymentem. Niemeyer twierdził, że „Brasilia jest tylko jedna. Nie ma drugiego takiego miasta na świecie”. Futurystyczna architektura nadal fascynuje, kojarząc z science fiction. Współcześnie bywa jednak też ostro krytykowana za przeskalowanie, bezduszność, nieprzyjazną przestrzeń do życia. Miasto stało się symbolem dynamicznego wzrostu i nowoczesności, ale również nierówności społecznych.
