Łódź Kaliska: 44 lata artystycznej grupy

Premiera dokumentu „Łódź Kaliska: Klasycy absurdu” reżyserii Sławomira Grünberga odbędzie się 29 maja podczas 63. Krakowskiego Festiwalu Filmowego w cyklu „Panorama polskiego dokumentu”.

Publikacja: 29.05.2023 09:09

Kadr z filmu "Łódź Kaliska: Klasycy absurdu”

"Łódź Kaliska: Klasycy absurdu”

Kadr z filmu "Łódź Kaliska: Klasycy absurdu”

Foto: Materiały prasowe

Ten zbiorowy portret legendarnej grupy artystycznej, zgodnie z nazwą wywodzącej się Łodzi, opowiada o fenomenie jej trwania i zaskakującej sile aktualności. Tworzący ją artyści kontynuują współpracę od 44 lat, nie tracąc bezkompromisowości, ostrości spojrzenia, a zarazem poczucia humoru w przejaskrawianiu absurdów rzeczywistości. Nazywani są prześmiewcami, skandalistami, nonkonformistami, ironistami.

Łódź Kaliska powstała w 1979 roku. Na początku tworzyli ją Marek Janiak, Andrzej Kwietniewski (do 2010), Adam Rzepecki, Andrzej Wielogórski (Makary) oraz Andrzej Świetlik. W 2007 roku do grupy dołączył Sławek Bit. Mają w dorobku kilkaset prac, wystaw, happeningów.

Czytaj więcej

Najlepsza europejska kolekcja z Kijowa w Polsce

Okiem przyjaciela i dokumentalisty

- Czterdzieści cztery lata istnienia i tworzenia, trwania bezustannej aktywności komentującej rzeczywistość polskiej sztuki i tego, co ją otacza, to ogrom „wszystkiego”. Począwszy od faktów i zdarzeń poprzez emocje, myśli, idee, komunikaty, wyrażenia, na działaniach, śladach i zmienionej przez nie rzeczywistości skończywszy. Jednak nie był i nie jest to chaos czy bałagan, jakby chcieli niektórzy, ale spójny i w sumie uporządkowany ciąg zdarzeń, następstw –mówi członek grupy, prof. Marek Janiak.

Reżyser i autor scenariusza Sławomir Grünberg opowiada o Łodzi Kaliskiej z perspektywy przyjaciela. Choć w latach 80. wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, pozostał świetnie zorientowany w dorobku grupy. Bazuje zresztą na materiałach archiwalnych, łączonych z najnowszymi wypowiedziami bohaterów filmu, ich muz, jak i naukowych i krytycznych autorytetów: Andy Rottenberg, prof. Marii Poprzęckiej, prof. dr hab. Ewy Nowiny-Sroczyńskiej. A dzięki połączeniu dokumentalnych materiałów z kreacyjną slapstickowa animacją narracja filmu jest żywa i iskrzy humorem.

A przy tym wyraziście punktuje momenty zwrotne w rozwoju Łodzi Kaliskiej.

Pod koniec lat 70. byli formacją neoawangardową, którą połączył bunt wobec peerelowskiej rzeczywistości, a z drugiej strony potrzeba poszukiwania własnego artystycznego języka o elementach anarchizująco-skandalizujących.

W latach 1981- 1987 twórcy Łodzi Kaliskiej przystali do niezależnego środowiska artystycznego, wypowiadającemu się przeciw systemowi komunistycznemu i stanowi wojennemu, zwanego „Kulturą Zrzuty”, skupionego wokół Strychu - łódzkiej galerii i miejsca aktywności artystycznej, niezależnej od oficjalnej reżimowej władzy, jak i kościelnego mecenatu nad kulturą drugiego obiegu.

„Kultura Zrzuty” podjęła też w tym czasie artystyczna próbę przełamania neoawangardy lat 70-tych i dominacji sztuki konceptualnej.

Czytaj więcej

Tycjan i inni mistrzowie na Wawelu

Niech żyją kobiety

W końcu lat 80. Łódź Kaliska wyszła z podziemia artystycznego i zaczęła tworzyć pastisze słynnych dzieł sztuki, wykorzystując fotografię inscenizowaną. Pierwsza tego typu praca „Freiheit? nein danke” powstała w 1988 roku i i nawiązywała do „Wolności wiodącej lud na barykady” Eugène’a Delacroix. Z następny największy rozgłos zyskały różne warianty reinterpretacji „Bitwy pod Grunwaldem” Jana Matejki.

Od 2000 grupa zaczęła realizować prace w stylu New Pop, wykorzystując mechanizmy reklamy i nowoczesnych elektronicznych mediów do tworzenia fotografii, np. w sesji dla „Playboya”, gdzie naga modelka wkomponowana została w skrzydła białego orła z godła i otoczona skrzynkami po Coca-Coli, co wywołało protesty prawicowych środowisk.

Z kolei w 2008 roku poszerzyli społeczny kontekst odniesień - w cyklu prac fotograficznych zatytułowanych „Niech sczezną mężczyźni”, prezentujących nagie kobiety pracujące w tzw. typowych męskich zawodach, np. przy budowie dróg czy w kamieniołomach. Ironizowali w ten sposób z zachodzących społecznych przemian i feministycznych ambicji.

Grupowy portret Łodzi Kaliskiej w filmie nakreślony został barwnie i wszechstronnie. Ale może warto byłoby rozbudować jeszcze wątki indywidualnych losów i pasji bohaterów, bo każdy z nich to także intrygująca odrębna osobowość

Producentem filmu jest Fundacja LOGTV Films Polska w koprodukcji z MAX WELT ENTERTAINMENT, EC1 Łódź – Miasto Kultury w Łodzi oraz z Kantor Sztuki i LOGTV Ltd.

Ten zbiorowy portret legendarnej grupy artystycznej, zgodnie z nazwą wywodzącej się Łodzi, opowiada o fenomenie jej trwania i zaskakującej sile aktualności. Tworzący ją artyści kontynuują współpracę od 44 lat, nie tracąc bezkompromisowości, ostrości spojrzenia, a zarazem poczucia humoru w przejaskrawianiu absurdów rzeczywistości. Nazywani są prześmiewcami, skandalistami, nonkonformistami, ironistami.

Łódź Kaliska powstała w 1979 roku. Na początku tworzyli ją Marek Janiak, Andrzej Kwietniewski (do 2010), Adam Rzepecki, Andrzej Wielogórski (Makary) oraz Andrzej Świetlik. W 2007 roku do grupy dołączył Sławek Bit. Mają w dorobku kilkaset prac, wystaw, happeningów.

Pozostało 86% artykułu
Film
EnergaCAMERIMAGE: Hołd dla Halyny Hutchins
Film
Seriale na dużym ekranie - znamy program BNP Paribas Warsaw SerialCon 2024!
Film
„Father, Mother, Sister, Brother”. Jim Jarmusch powraca z nowym filmem
Film
EnergaCAMERIMAGE 2024: Angelina Jolie zachwyca w Toruniu jako Maria Callas
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Film
Festiwal Korelacje: Pierwszy taki festiwal w Polsce. Filmy z komentarzem artystów