Groźba wojny na wschodzie otwiera przed Polską salony Europy

Inicjatywa wyszła od Niemiec, choć to Francja stoi teraz na czele powstałego w 1991 roku formatu nazwanego Trójkątem Wiemarskim, którego zadaniem było wprowadzić otrząsającą się z komunizmu Polskę do wolnego świata. Dlatego niemieccy dyplomaci musieli najpierw zwrócić się do francuskich kolegów z pytaniem, czy zrezygnują z prawa do organizacji szczytu w swoim kraju. Dopiero gdy oba kraje uzgodniły datę i miejsce wspólnego spotkania (piątek w stolicy Niemiec), zwrócili się z pytaniem, czy odpowiada ona Polsce. Ale to był dzień, w którym Andrzej Dudza ma już umówione spotkanie w Pekinie na marginesie inauguracji Igrzysk Olimpijskich z przywódcą Chin Xi Jinpingiem. Większość zachodnich przywódców bojkotuje tę imprezę na znak protestu przeciw łamaniu praw człowieka przez autorytarny reżim. Czy więc chodziło o skłonienie Dudy do pozostania w Europie? Prezydent swoich planów w każdym razie nie zmienił.

Czwarta Rzesza

– Jesteśmy jak najbardziej zainteresowani takim spotkaniem. Dojdzie jednak do niego najprawdopodobniej w przyszłym tygodniu – mówi „Rz” szef prezydenckiego biura spraw międzynarodowych Jakub Kumoch.

Czytaj więcej

Dyplomacja

Rosja intensywnie mobilizuje przyjaciół i wrogów

Moskwa z pogardą, ale i niepokojem przyjęła utworzenie Sojuszu Trójstronnego w Kijowie. Sama też intensywnie szuka przyjaciół w Europie.

Rzecznik niemieckiego rządu Steffen Hebestreit był mniej kategoryczny. – Nie mogę potwierdzić takiego spotkania. Trwają intensywne konsultacje w tej sprawie z Francją – oświadczył.

W środę z francuskim ambasadorem Fredericiem Billetem rozmawiał szef BBN Paweł Soloch.

W zawartej w grudniu umowie koalicyjnej, nowy niemiecki rząd przyjął o wiele bardziej stanowczą postawę w sprawie ochrony praworządności w Polsce niż ekipa Angeli Merkel. W szczególności wezwano Komisję Europejską do wykorzystania tzw. mechanizmu warunkowości i wstrzymania wypłaty unijnych środków budżetowych dla naszego kraju, aby wymusić na władzach w Warszawie respektowanie zasad państw prawa. Ta sprawa może stanąć na agendzie już wiosną.

Czytaj więcej

Polityka

Rosyjscy dysydenci próbują zapobiec wojnie z Ukrainą

Rosyjska inteligencja protestuje przeciwko ewentualnej inwazji na Ukrainę i tworzy antywojenny ruch.

W połowie grudnia, kanclerz Scholz wybrał co prawda Warszawę na cel drugiej po Paryżu wizyty zagranicznej po inauguracji pracy nowego rządu. Jednak między oboma krajami powiało chłodem, gdy Jarosław Kaczyński porównał plan Berlina pogłębienia Unii do budowy „Czwartej Rzeszy”.

Teraz kryzys ukraiński znacząco zmienia tę negatywną dynamikę. Bo też i Niemcy znalazły się w tarapatach z powodu postawy, jaką zajęły wobec rosyjskiego zagrożenia.

– W wielu kluczowych sprawach nie zgadzamy się z Niemcami. Chodzi o zakres sankcji, jakie powinny być nałożone na Rosję, problem Nord Stream 2 oraz dostarczenie bronie dla Ukrainy – przyznał w wywiadzie dla „Rz” szef ukraińskiej dyplomacji Dmytro Kułeba. W tej sytuacji współdziałanie z Polską, która ostatnio mocno zaangażowała się we wsparcie dla Kijowa, jest dla Niemiec pomocne.

Więcej Amerykanów

Przez wiele lat to Francuzi blokowali organizację Szczytu Weimarskiego: ostatnie takie spotkanie odbyło się latem 2011 r. z udziałem Bronisława Komorowskiego, Nicolasa Sarkozy’ego i Angeli Merkel. W Paryżu można było usłyszeć mantrę: „nie chcemy imprezy, która ma służyć tylko do zrobienia zdjęć. Potrzeba konkretnej agendy rozmów”.

Rozejście się polityki europejskiej PiS i liberalnego francuskiego przywódcy to uniemożliwiało. Jednak teraz powrót do współpracy z Polakami jest w interesie Macrona. Prezydent będzie się w kwietniu starał o reelekcję i musi pokazać, że odnosi sukcesy w trakcie przypadającego na to półrocze przewodnictwa Francji w Unii. W kontrze do Polski, która zapowiedziała wetowanie ważnych decyzji w Brukseli, byłoby to trudne.

Do tej pory Francuz nie zdołał zresztą zwołać szczytu przywódców UE w sprawie Ukrainy, choć wielokrotnie powtarzał, że w rozwiązanie tego kryzysu musi być zaangażowana Zjednoczona Europa, a nie tylko Ameryka. I znów: uzgodnienie z Polską wspólnej strategii w sprawie Ukrainy mogłoby to ułatwić. Tym bardziej, że Francja ma też potężne interesy gospodarcze nad Wisłą, w tym w szczególności plany budowy elektrowni jądrowych.

Czytaj więcej

Polityka

Pentagon oficjalnie: Dodatkowi żołnierze USA w Polsce, Niemczech i Rumunii

Zgodnie z wcześniejszymi doniesieniami mediów Pentagon oficjalnie potwierdził wysłanie dodatkowych oddziałów USA w celu wzmocnienia wschodniej flanki NATO. Do Polski trafi ok. 1700 żołnierzy. Błaszczak: Mocny sygnał solidarności.

Pozostaje pytanie, na ile Francuzi i Niemcy byliby gotowi zapłacić za polską przychylność odłożeniem sankcji za łamanie przez nasz kraj zasad państwa prawa. Komisja Europejska w ciągu kilku tygodni ma przedstawić wniosek do Rady UE o wstrzymanie wypłaty dla Warszawy z budżetu UE. Do tej pory Niemcy były zdeterminowane poprzeć taką propozycje, Francja mniej.

Z naszych informacji wynika, że głównym tematem Szczytu Weimarskiego będzie poszukiwanie kompromisu, który pozwoliłby na uratowanie twarzy Putina, mimo że Zachód odrzuca możliwość pójścia na ustępstwa w sprawie najważniejszych żądań Kremla: gwarancji, że Ukrainy nigdy nie znajdzie się w NATO, a sojusz wycofa siły alianckie ze swojej flanki wschodniej. Duda, który będzie już po spotkaniu z Xi, być może przedstawi możliwość włączenia w takie rozwiązanie Chin. Prezydent spotka się też w Pekinie z sekretarzem generalnym ONZ Antonio Gutteresem. W czwartek w Waszyngtonie spotyka się z sekretarzem stanu USA Antonym Blinkenem szef MSZ Zbigniew Rau.

Francuzi i Niemcy forsują reaktywację Formatu Normandzkiego, co jednak pociąga za sobą ryzyko wymuszenia na Ukrainie takiej decentralizacji kraju, która poprzez dodatkowe uprawnienia dla obwodów donieckiego i ługańskiego dałyby Kremlowi faktyczne prawo weta w sprawie strategicznych decyzji w polityce zagranicznej Kijowa.