Berlin gra na umowę z Kremlem

W chwili, gdy Władimir Putin liczy koszty rosyjskiej inwazji na Ukrainę, Niemcy podają w wątpliwość wprowadzenie przez Zachód najbardziej bolesnych dla Kremla sankcji: odcięcia od systemu finansowego Swift i zamknięcia Nord Stream 2.

Publikacja: 18.01.2022 21:00

Nie ma alternatywy dla stabilnych stosunków między Moskwą i Berlinem – mówiła po spotkaniu z Siergie

Nie ma alternatywy dla stabilnych stosunków między Moskwą i Berlinem – mówiła po spotkaniu z Siergiejem Ławrowem szefowa MSZ Niemiec Annalena Baerbock AFP

Foto: AFP

Najprostszy kurs z Wielkiej Brytanii na Ukrainę wiedzie nad Niemcami lub Holandią. Jednak brytyjskie samoloty wojskowe, które w nocy z poniedziałku na wtorek przewoziły mobilne wyrzutnie antypancerne, ominęły oba kraje.

– To jest doprawdy niezwykła sytuacja w momencie, gdy Joe Biden próbuje zbudować jednolity front przeciwko Rosji – oburzał się korespondent dyplomatyczny BBC.

Czytaj więcej

„To nie jest gra o tani gaz czy ropę. To, co zrobi Putin zaważy na przyszłości Europy”

Kilka godzin później niemieckie ministerstwo obrony podało, że powodem zmiany kursu nie była odmowa przez Berlin wydania pozwolenia na przelot. Jaka była przyczyna nadrabiania drogi – nie wiadomo. Jednak irytacja Brytyjczyków jest zrozumiała, bo to tylko jeden z przykładów odchodzenia w ostatnich dniach przez Niemcy od polityki „porażających sankcji”, jakimi grozi Rosji Biały Dom na wypadek uderzenia na Ukrainę.

Zapłacić za gaz

Najbardziej widoczny jest spór o Nord Stream 2. Kanclerz Olaf Scholz konsekwentnie unika odpowiedzi, czy nawet w razie wojny gazociąg zostanie ostatecznie zamknięty. A tak brzmiał kompromis, jaki w lipcu wykuła z Bidenem kanclerz Merkel. Zastępca sekretarza stanu Victoria Nuland przyznaje, że Stanom udało się jedynie „wypracować z Niemcami znaczące kroki na drodze do spowolnienia certyfikacji projektu”. Taka postawa jeszcze bardziej rozzuchwaliła Kreml. – Proces zatwierdzenia Nord Stream 2 powinien przebiegać zgodnie z regułami i nie ulegać żadnym opóźnieniom – oświadczył we wtorek MSZ Rosji, kraju znanego z permanentnego łamania prawa międzynarodowego.

Czytaj więcej

Jędrzej Bielecki: Niemcy rozbijają solidarność Zachodu

Postawa Scholza wywołuje irytację nawet w szeregach jego własnego ugrupowania – SPD. – Nie możemy na tym etapie wykluczać z zestawu sankcji punktów, o które mogą wystąpić nasi sojusznicy – uważa wpływowy przewodniczący komisji spraw zagranicznych Bundestagu Michael Roth. Za respektowaniem lipcowego porozumienia z Amerykanami opowiada się wywodząca się z Zielonych szefowa dyplomacji Annalena Baerbock. Stefan Meister, wzięty ekspert berlińskiego instytutu DGAP: „jest jasne, że niemiecki rząd wciąż nie wykuł polityki wobec Rosji”.Na Nord Stream 2 sprawa się jednak nie kończy. Szanowany dziennik „Handelsblatt” podał, że Niemcy sprzeciwiają się odcięciu Rosji od międzynarodowego systemu transferów finansowych Swift. W zamian miałyby zostać wprowadzone punktowe sankcje przeciw czołowym rosyjskim bankom. Wiadomość częściowo zdementowały Reuterowi źródła rządowe w Berlinie. Stwierdziły, że „decyzja nie została jeszcze podjęta”.

Relacje niemiecko-rosyjskie

Coraz większy dystans Niemiec wobec twardej linii Zachodu wywołuje jednak na tyle duże zaniepokojenie w Waszyngtonie, że w tym tygodniu do niemieckiej stolicy (a także Kijowa) wybiera się sekretarz stanu Antony Blinken. Amerykański wywiad uważa, że Putin wciąż nie podjął decyzji o rozpoczęciu inwazji na Ukrainę. W jego kalkulacji kluczowe znaczenie będzie miała ocena, czy Rosja przetrwa spodziewane sankcje Zachodu.

Do tej rozgrywki Kreml przygotowuje się jednak przynajmniej od 2014 r. Od tego czasu rezerwy walutowe kraju wzrosły o 70 proc. (do 600 mld dol.). Dzięki wysokim cenom gazu i ropy Moskwie udało się także radykalnie (do 200 mld dol.) zwiększyć Narodowy Fundusz Majątkowy. „Financial Times” zwraca uwagę, że od siedmiu lat rosyjski przywódca odmawia rozwinięcia osłon socjalnych, a ostatnio nie zgodził się na dodatkowe transfery, aby przeciwdziałać skutkom gospodarczym pandemii. Za gotowość do oparcia się zachodnim sankcjom Rosja zapłaciła wieloletnią stagnacją gospodarki i załamaniem poziomu życia ludności.

Czytaj więcej

Nord Stream 2 jako środek nacisku na Rosję? "Berlin nie może wykluczyć"

Na takie poświęcenie nie zdecydował się w tym czasie Zachód, a w szczególności Niemcy. Przeciwnie: aż 42 proc. gazu importowanego przez Unię pochodzi teraz z Rosji, bo surowiec oferowany przez Kreml był tańszy. To zasadniczy powód, dla którego Berlin jest niechętny odcięciu Rosji od systemu Swift: musi jakoś płacić za gaz, aby nie zostać odcięty od jego dostaw.

Na skali sankcji rozejście się stanowisk Berlina i Waszyngtonu się nie kończy. Obejmuje też równoległą ścieżkę kontaktów z Moskwą. We wtorek po spotkaniu w rosyjskiej stolicy z szefem dyplomacji Siergiejem Ławrowem Baerbock powiedziała: „nie ma alternatywy dla stabilnych stosunków między Moskwą i Berlinem. W tym kierunku będę pracować i mówię to w imieniu całego niemieckiego rządu”.

Minister naciska w szczególności na zwołanie szczytu przywódców krajów wchodzących w skład Formatu Normandzkiego: Niemiec, Francji, Rosji i Ukrainy. W poniedziałek Baerbock przekonywała do tego w Kijowie swojego odpowiednika Dmytra Kułebę. Ukraińcy nie chcą w tak delikatnym momencie iść na zwarcie z Berlinem. Jednak idea, aby spróbować raz jeszcze wprowadzić w życie podpisaną w 2015 r. umowę z Mińska, jest dla Ukrainy niebezpieczna. Kraj zgodził się wtedy na uwłaczające warunki pokoju, bo stał przed groźbą totalnej inwazji Rosji. I dziś znowu miałby wejść w ten schemat.

Czytaj więcej

Małe szanse na zmianę niemieckiej polityki wobec Rosji

Postawą Niemiec są rozzuchwaleni Rosjanie. – Twierdzenie, że Rosja jest stroną konfliktu na Ukrainie, jest niedopuszczalne – grzmiał Ławrow, zaprzeczając podstawowym faktom odnośnie starcia w Donbasie.

Amerykanie przyjmują inną, twardą linię wobec Moskwy. W poniedziałek na znak solidarności do Kijowa przyleciała grupa wpływowych demokratycznych i republikańskich senatorów. – Musimy mieć gotowe jak najtwardsze sankcje, aby odwieść Rosję od największej operacji wojskowej w Europie od drugiej wojny światowej – mówił demokrata z Connecticut Chris Murphy.

Najprostszy kurs z Wielkiej Brytanii na Ukrainę wiedzie nad Niemcami lub Holandią. Jednak brytyjskie samoloty wojskowe, które w nocy z poniedziałku na wtorek przewoziły mobilne wyrzutnie antypancerne, ominęły oba kraje.

– To jest doprawdy niezwykła sytuacja w momencie, gdy Joe Biden próbuje zbudować jednolity front przeciwko Rosji – oburzał się korespondent dyplomatyczny BBC.

Pozostało 95% artykułu
Dyplomacja
„Die Zeit” publikuje fragment pamiętników Angeli Merkel. Jest o Trumpie i Putinie
Dyplomacja
Jest rekacja brytyjskiego rządu na zmianę doktryny nuklearnej Rosji
Dyplomacja
W związku z wygraną Trumpa na Ukrainie pojawią się wojska NATO? Mowa m.in. o Polsce
Dyplomacja
Kreml po decyzji Joe Bidena ws. ataków na Rosję: Zmieniliśmy doktrynę nuklearną
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Dyplomacja
G20: szczyt rozpadu świata