Kto dobrze zarabia na rosyjskiej wojnie? Przejęcia biznesów „na musiku”

Jak się wzbogacił? Kupował tanio, kiedy sprzedający byli „na musiku”, bo wycofywali się z Rosji. I nie jest jedyny w tym biznesie.

Iwan Tawrin, prezes Kismet Capital Group

Foto: materiały prasowe Kismet Capital Group

Kiedy wojska rosyjskie przekroczyły granice Ukrainy niespełna rok temu, Tawrin był zaangażowany w projekty budowania wież dla telefonii komórkowej. Nie był jednak udziałowcem jakiejkolwiek państwowej spółki i dlatego uniknął zachodnich sankcji. A na zamieszaniu gospodarczym, jakie zapanowało w Rosji z powodu opuszczania tego kraju przez zachodnie firmy można było dobrze zarobić. Żeby być liczącym się graczem założył Grupę Kapitałową Kismet, która zajmuje się przejmowaniem większych firm.

Na kredyt i bez sankcji

W 2022 roku Iwan Tawrin wydał 2,3 miliarda dolarów na firmy technologiczne, w tym rosyjski oddział Avito należącą do Prosus NV. Jest to internetowa platforma rekrutacyjna, a udziałowcem w tym przedsięwzięciu jest Goldman Sachs Group Inc. Tuż po rosyjskiej inwazji Prosus bardzo się tłumaczył, bo na platformie nadal były zamieszczane oferty pracy dla rosyjskich żołnierzy i zapewniał, że jest zaszokowany „specjalną operacją militarną”. Rzeczywiście ogłoszenia ofert pracy dla wojskowych zostały tam szybko zablokowane. Szefowie Prosusa tłumaczyli swoje pozostanie w Rosji odpowiedzialnością za 4 tysiące pracowników zatrudnionych w tym kraju. — Gdybyśmy pospiesznie wyszli z rynku rosyjskiego zostawiając byłych pracowników bez środków do życia, byłoby to bardzo nierozsądne — mówił wtedy dyrektor generalny Prosusa, Bob van Diijk. Firma i tak bardzo straciła na rosyjskim biznesie, bo pospiesznie wycofała się z portalu społecznego VKontakte odpisując z tego tytułu ponad 700 mln dolarów.

Czytaj więcej

Gaz

Gazprom sięgnął po pieniądze Niemców. Oczyścił konta rosyjskiej spółki

Rosyjski monopolista gazowy Gazprom opróżnił konta Wintershell – największego niemieckiego koncernu naftowo-gazowego. Z rachunków rosyjskiej spółki-córki Niemców wyparowały blisko 2 miliardy euro.

Ostatecznie jednak Prosus wyszedł z Rosji w październiku 2022, kiedy ofertę przejęcia złożył im Tawrin. Kupił Avito w promocji, bo za 151 miliardów rubli (2,1 miliarda dolarów). Przed wybuchem wojny platforma była wyceniona na 6 mld dolarów. Wówczas jeszcze milioner nie miał takich pieniędzy. Za Avito zapłacił pożyczając środki w państwowym banku Rosselchozbank, który jest częściowo obłożony sankcjami USA i Unii Europejskiej. Departament Skarbu USA wprawdzie zablokował mu pozyskiwanie pieniędzy na rynkach międzynarodowych, ale nie wpisał na listę najostrzejszych sankcji (Specially Designated Nationals) tylko dlatego, że finansuje on eksport żywności.

Tawrin na Avito nie poprzestał. W styczniu 2023 dokupił również 23 proc. udziałów w firmie rekrutacyjnej HeadHunter Group Plc. Poprzednim właścicielem tej firmy był prywatny fundusz inwestycyjny Elbrus Capital. Tawrin zapłacił za nią 147 milionów dolarów, przy czym Elbrus i Goldman Sachs pozostali udziałowcami z opcją odkupienia.

Nieleżąca do Tawrina Grupa Kapitałowa Kismet przejęła tuż przed inwazją także Russian Towers, niezależnego operatora infrastruktury mobilnej. Większość swoich transakcji milioner przeprowadza za pośrednictwem tzw. firm blanc check, które nie posiadają żadnego majątku, a zakładane są tylko po to, by za pożyczone pieniądze wykupywać innych rynkowych graczy.

Czytaj więcej

Biznes

Niektóre polskie firmy nadal robią biznes w Rosji

Canpack, Makrochem z Lublina, Polpharma czy TZMO – to przykłady rodzimych przedsiębiorstw, które widnieją na liście wstydu publikowanej przez Uniwersytet Yale.

W ten sposób stał się właścicielem Nexters Global Ltd., cypryjskiego producenta gier wideo. Firma założona została przez dwóch Rosjan Andrieja Fadiejewa i Borysa Gercowskiego i dzisiaj jest znana z gier Throne Rush i Hero Wars dzięki czemu urosła do rangi jednego z największych producentów gier komputerowych w Europie.

A teraz Tawrin przygotowuje się również do kolejnych dwóch transakcji przejęcia mienia pozostawionego przez zachodni biznes.

Nie wszystko jednak mu się udaje. Według nieoficjalnych informacji, które pozyskał Bloomberg, Iwan Tawrin bardzo chciał także przejąć restauracje McDonald's i firmę Yandex NV, największą firmę informatyczną w Rosji. Nie udało się. Ostatecznie amerykańską sieć fast food wykupił jej franczyzobiorca, Alexander Gowor, który teraz prowadzi sieć „Smacznie i kropka” liczącą 700 restauracji. Przed wojną McDonald’s miał w Rosji 850 placówek. Nie podano kwoty za jaką Amerykanie sprzedali Rosjaninowi swój biznes.

Czytaj więcej

Gaz

Japończycy odmówili Gazpromowi turbin do nowych zakładów LNG

Uruchomienie zakładów skraplania gazu pod Petersburgiem opóźni się o co najmniej 1,5 roku. Dostawca urządzeń dla fabryki – Mitsubishi Heavy Industries – odmówił wykonania kontraktu. Gazprom jest zmuszony wyposażyć zakład w rosyjskie turbiny. A to ogromne ryzyko, bo rosyjskie turbiny jeszcze nigdzie nie pracują.

Tanio, bo pod presją

Iwan Tawrin nie jest jedynym Rosjaninem chwytającym okazje po wycofaniu się zachodnich firm. Władimir Potanin, najbogatszy człowiek w Rosji, który w grudniu został objęty sankcjami przez USA, odkupił Rosbank od Société Générale oraz udziały w TCS Group Holding Plc od jego założyciela Olega Tinkowa, zmuszonego do sprzedaży po tym jak skrytykował wojnę w Ukrainie.

Société Générale, kupił Rosbank w 2008 od Władimira Potanina. Teraz z tytułu wyjścia z Rosji jeszcze w kwietniu 2022 (wtedy Rosbank został obłożony zachodnimi sankcjami) Francuzi musieli odpisać 3,1 mld euro, a Potanin nie narzekał. Z kolei Tinkow żalił się, że najbogatszy Rosjanin za 35 proc. TSC zapłacił mu tylko 3 proc. wartości tych udziałów. Taka była cena nazwania wojny na Ukrainie „szaleństwem”.

Czytaj więcej

Biznes

Rosyjscy bogacze gwałtownie wyprzedają akcje swoich koncernów

Coś się dzieje na rosyjskim rynku. W ciągu tygodnia oligarchowie zamienili na gotówkę akcje swoich koncernów za 700 mln dolarów.

Dlaczego rosyjscy oligarchowie są w stanie kupić zachodnie aktywa tak tanio? Bo tylko niewielu z nich jest na to stać, a zachodnie firmy ze względu na wizerunek chcą zamknąć bądź chociaż wyciszyć rosyjski biznes. Kolejne sankcje nakładane na bogatych Rosjan cały czas zmniejszają grupę graczy na tym rynku. Niewielu z nich może funkcjonować z taką swobodą, jak Tawrin.

Kilka firm zostało sprzedanych lokalnemu kierownictwu, czasami z klauzulami wykupu, np. Renaulta i AvtoVAZ Rosjanie kupili z ewentualną opcją francuskiego powrotu. Renault musiałby za odzyskanie rosyjskich aktywów zapłacić jednego rubla.

Jak poinformował 6 lutego 2023 r. dziennik „Kommersant”, powołując się na niezidentyfikowane osoby zaangażowane w rozmowy, Sistema miliardera Władimira Jewtuszenkowa prowadzi poufne rozmowy z Grupą Volkswagen w sprawie zakupu jego fabryki w Kałudze.

Czytaj więcej

Biznes

W TUI płaczą po Mordaszowie. Szukają nowego inwestora

W akcjonariacie niemieckiego giganta turystycznego TUI brakuje głównego udziałowca. Wcześniej był nim rosyjski oligarcha Aleksiej Mordaszow.

Nie zawsze jednak wszystko odbywa się w spokojnej atmosferze. Po tym, jak Exxon zadeklarował wyjście z rosyjskiego biznesu, Władimir Putin wydał dekret przenoszący główne aktywa amerykańskiego koncernu do lokalnej spółki, w której głównym udziałowcem jest państwowy Rosneft.

- W perspektywie krótkoterminowej widać szybką rusyfikację krajobrazu biznesowego - ocenia Liana Semchuk, analityczka z brytyjskiej firmy doradczej Sibylline. Jej zdaniem jednak spółki przejęte przez Rosjan nie będą w stanie budować majątku w takim tempie, w jakim było to przed wojną. Ale i tak będą w stanie współfinansować wojnę na Ukrainie.