Zazielenianie transportu to jeden z elementów pakietu Fit for 55, czyli zestawu legislacji koniecznych do osiągnięcia 55-proc. redukcji emisji CO2 do 2030 r., co z kolei jest koniecznym etapem pośrednim na drodze do neutralności klimatycznej w 2050 r.
Zmusić do czystości
Wszystkie trzy sektory – transport lotniczy, morski i drogowy – będą, choć na różnych zasadach, płacić za uprawnienia do emisji CO2. Będą bowiem częścią europejskiego systemu handlu emisjami (ETS): albo tego już istniejącego (transport lotniczy i morski), albo nowo tworzonego tylko dla transportu drogowego i budownictwa. Ale zachęta cenowa do zmniejszenia emisji, poprzez rosnące koszty certyfikatów CO2, to tylko jeden z instrumentów. Drugim są regulacje wymuszające przejście na czyste paliwa.
KE przedstawiła w czwartek trzy kluczowe projekty dla transportu. Statki po raz pierwszy będą włączone do ETS, ale tylko te o tonażu przekraczającym 5 tys. ton. Brudne paliwo dla statków będzie opodatkowane, po to by zachęcać do przechodzenia na alternatywne źródła. Pojawią się wymogi dla portów dotyczące możliwości ładowania elektrycznego oraz cele dla statków w zakresie stosowanego paliwa i jego emisyjności. Ta będzie stopniowo spadała: do 2025 r. o 2 proc., a do 2050 r. już o 75 proc.
W transporcie lotniczym też pojawi się obowiązkowa ścieżka ograniczania emisyjności paliwa. Jego producenci będą zobowiązani do stopniowego zwiększania puli czystego paliwa: o 2 proc. do 2025 r. i już o 63 proc. do 2050 r. Podobnie jak w transporcie morskim, po raz pierwszy brudne paliwo ma być też opodatkowane, choć na niskim poziomie i tylko na trasach wewnątrz UE. KE chce też zreformować ETS dla lotnictwa, bo do tej pory loty wewnątrz UE były objęte tym systemem, ale emisje i tak rosły (z wyjątkiem okresu pandemii).
Stopniowo będzie więc spadać liczba uprawnień do emisji CO2. Natomiast loty poza UE, nieobjęte ETS, będą podlegały systemowi CORSIA, który po osiągnięciu pewnej liczby lotów zobowiązuje firmy do kompensowania wytworzonego w ten sposób CO2 zakupem tzw. kredytów węglowych.
