Teza 1: W związku z cofnięciem przez premiera swojej kontrasygnaty pod umocowanie przez Prezydenta sędziego do przewodniczenia zgromadzeniu wyborczemu Izby Cywilnej SN, wybór trzech kandydatów na szefa tej izby jest nielegalny, a status nowego prezesa IC SN może być podważany.
Cofnięcie kontrasygnaty to bardzo niebezpieczny precedens konstytucyjny, który nie powinien mieć miejsca. Prezes Rady Ministrów nie może naprawiać swojego błędu kolejnym błędem, który jeszcze pogłębia chaos prawny.
Teza 2: Likwidację dwóch Izb Sądu Najwyższego: Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych oraz Izby Odpowiedzialności Zawodowej naprawi sytuację w Sądzie Najwyższym
Likwidacja dwóch Izb nie zamyka problemu. Zmiany w SN były dużo szersze, aniżeli tylko powołanie dwóch izb. Do tego dochodzi jeszcze jedna kwestia. Wymiar sprawiedliwości był chory już przed 2015 rokiem, a lata 20152-2023 tylko stan ten jeszcze pogorszyły. Powrót do status quo ante nie załatwiała więc podstawowego problemu jakim jest niewydolne i pozbawione autorytetu społecznego sądownictwo. To tymczasem nie jest wyłącznie winą PiS, ale również pozostałych polityków oraz samego środowiska sędziowskiego.
Teza 1: Tzw. młodzi sędziowie, czyli osoby, które skończyły Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratury, zrobiły asesurę i po ocenie przez neoKRS zostały powołane na stanowiska sędziowskie, otrzymają status sędziów powołanych zgodnie z konstytucją.
Rozwiązania powinny być konsekwentne. Jeżeli uznajemy, że powołania po ocenie neoKRS są wadliwe, to dotyczy to wszystkich albo nikogo. Osobiście nie skłaniam się ku automatyzmowi i odpowiedzialności zbiorowej. Jednak, jeżeli już go przyjmujemy, to powinien on dotyczyć wszystkich, a nie wybranych grup.
Teza 2: Osoby, które po 2018 r. awansowały na wyższe stanowiska w sądownictwie lub zostały sędziami Sądu Najwyższego, powinny wrócić na wcześniej zajmowane stanowisko oraz podlegać odpowiedzialności dyscyplinarnej.
NeoKRS została powołana wadliwie. W takiej sytuacji powrót na wcześniej zajmowane stanowisko jest jak najbardziej uzasadniony. Odpowiedzialność dyscyplinarna powinna podlegać jednak ocenie indywidualnej. Model odpowiedzialności zbiorowej kłóci się z podstawowymi zasadami porządku prawnego.
Teza 1: Sztuczna inteligencja powinna być postrzegana jako realne narzędzie ułatwiające pracę sędziów.
Tak, natomiast musi to być dokonywane ostrożnie. Obawiam się automatyzmu w stosowaniu SI przez część sędziów, przez co zatracone zostaną resztki czynnika ludzkiego, a prawo to nie matematyka i istnieją w nim normy, które odwołują się do aspektów etycznych i moralnych (nadużycie prawa podmiotowego, klauzula rebus sic stantibus).
Teza 2: Sztuczna inteligencja może być efektywnym wsparciem w orzekaniu i odblokować sądownictwo z dużej ilości spraw.
SI może w tym pomóc, natomiast - jeżeli będzie zastosowana w taki sposób, aby nie "odczłowieczyć" sądownictwa, nigdy sama przez się nie odblokuje sądownictwa. To wymaga znacznie głębszych reform.
Teza 3: Rozwiązania sztucznej inteligencji powinny być wykorzystywane w sądach jedynie w ograniczonym zakresie i służyć np. automatyzacji procedur i powtarzalnych czynności, co pozwoliłoby sędziom szybciej przygotować się do rozpraw.
To dokładnie to, o czym wcześniej wspominałem. Nie można odczłowieczyć sądownictwa. Nie można w szczególności w sprawach rodzinnych albo karnych sprowadzać orzekania do algorytmu (tak naprawdę dotyczy to wszelkich postępowań).
Teza 1: Sztuczna inteligencja może zastąpić prawników w wykonywaniu wielu kluczowych czynności i zrewolucjonizować rynek usług prawnych.
Kluczowe czynności prawne (negocjacje umów, procesy sądowe) związane są nie tylko z umiejętnościami twardymi (wiedza, znajomość doktryny i orzecznictwa), ale w ogromnej części z umiejętnościami miękkimi. Sztuczna inteligencja zmniejszy, co najwyżej zapotrzebowanie, na prawników na najniższym poziomie rozwoju zawodowego. Będzie to zjawisko tożsame z sytuacją wprowadzenia i rozwoju zaawansowanych elektrycznych baz danych (LEX, Legalis), które zmniejszyły zapotrzebowanie na pracę studentów i magistrów prawa.
Teza 2: Sztuczna inteligencja może pomóc prawnikom w wykonywaniu ich pracy, ale to ludzkie umiejętności, takie jak kreatywność, empatia i rozumienie kontekstu społecznego, pozostaną niezastąpione w tej dziedzinie.
To jest dokładnie to, co opisałem w odpowiedzi na poprzednie pytanie.
Teza 3: Używanie sztucznej inteligencji będzie domeną dużych kancelarii prawniczych, mniejszym firmom prawniczym nie będzie ona potrzebna.
Użycie sztucznej inteligencji będzie zmniejszało koszty robocizny. Może się okazać, że będzie ona nawet bardziej przydatna mniejszym kancelariom. Pozostaje jedynie pytanie, czy większość z nich będzie stać na jej użycie oraz, na ile dostrzegą taką potrzebę.
Teza 1: Sprawa Tomasza Szmydta dowodzi, że polskie sądownictwo należy lepiej zabezpieczyć przed działaniami obcych służb.
Teza 2: Trzeba poprawić dotychczasowe procedury dotyczące dopuszczania sędziów do informacji niejawnych, a także weryfikacji kandydatów na stanowisko sędziego.
W przypadku tego zagadnienia odnoszę się do kwestii dostępu do informacji niejawnych. Kwestia weryfikacji kandydatów na stanowisko sędziego, to już zupełnie inny temat.
Teza 3: Trzeba rozszerzyć procedury sprawdzające kontrwywiadowcze na wszystkich sędziów na takich zasadach jak do wszystkich osób, które mają dostęp do informacji niejawnych.
Przede wszystkim, nie ma sensu tak szerokie rozszerzenie (na wszystkich sędziów). Nie wszyscy sędziowie mają dostęp do informacji niejawnych. Ponadto nie mogą to być procedury tożsame ze wszystkimi innymi osobami. Trzeba tutaj wypracować kompromis, pomiędzy dwoma interesami prawa: ochroną jego bezpieczeństwa oraz niezależnością władzy sądowniczej od władzy wykonawczej.
