Ukraina upamiętnia ofiary ludobójstwa na Tatarach krymskich

W sobotę 18 maja Ukraina obchodzi Dzień Walki o Prawa Narodu Tatarów Krymskich i upamiętnia ofiary ludobójstwa na Tatarach krymskich w 80. rocznicę tragedii ich masowych deportacji.

Publikacja: 18.05.2024 17:31

Wystawa „Qirim Icun / Przez wzgląd na Krym” poświęcona Dniu Pamięci o Ludobójstwie Tatarów Krymskich

Wystawa „Qirim Icun / Przez wzgląd na Krym” poświęcona Dniu Pamięci o Ludobójstwie Tatarów Krymskich

Foto: PAP/UKRINFORM

mz

Deportacja Tatarów krymskich rozpoczęła się 18 maja 1944 r. o godzinie 03:00 nad ranem i trwała do początków czerwca (pierwsza i największa fala zakończyła się 20 maja).

Oficjalną podstawą deportacji ludności Tatarów krymskich była tajna uchwała Komitetu Obrony Państwa nr 5859 „O Tatarach Krymskich” z dnia 11 maja 1944 r., w której Tatarzy  zostali oskarżeni o rzekomą masową zdradę stanu i masową kolaborację podczas zajęcie Krymu przez wojska hitlerowskie.

Czytaj więcej

Irena Lasota: Dzieci szatana

Według oficjalnych danych (tzw. liczb Ławrientija Berii) deportowano 183 144 osoby. Według źródeł tatarskich deportowano ponad 400 tys., a około 46 proc. deportowanych zmarło w ciągu półtora roku po deportacji. W akcji karnej wzięło udział około 32 000 pracowników NKWD. Na zabranie ze sobą rzeczy osobistych, prowiantu, naczyń i sprzętów domowych dano ludziom od kilku minut do pół godziny. Większość majątku pozostała i została skonfiskowana przez państwo. Większość deportowanych została wysłana do specjalnych osiedli w Uzbekistanie, część do Gułagu, część w celu uzupełnienia specjalnego kontyngentu dla moskiewskiego zagłębia węglowego.

„Detataryzacja” Krymu. Niszczenie kultury i dziedzictwa narodu

Deportacja była częścią „detataryzacji” Krymu. Inne elementy obejmowały niszczenie zabytków kultury i historii, zastąpienie historycznych nazw lokalnych nowymi, takimi jak „Sowiecki”, „Perwomajsk”, „Krasnogwardejsk” Na Krymie osiedlili się ludzie z Rosji i innych republik. W okresie powojennym liczba ludności Krymu wzrosła prawie dziesięciokrotnie.

Polityka Stalina wobec Tatarów krymskich nie była czymś nowym. Zajęcie Krymu przez Rosję w 1783 r. doprowadziło do upadku życia kulturalnego na półwyspie, w wyniku barbarzyńskiego spalenia wielu starożytnych rękopisów i zniszczenia wielu zabytków architektury. Wtedy też rozpoczęło się pierwsze zasiedlanie Krymu przez Rosjan i obcych kolonistów oraz utrwaliła się brutalna polityka rusyfikacyjna. Po przyłączeniu Krymu do Ukraińskiej SRR w 1954 r. wydano w 1956 r. (nieopublikowany) dekret dotyczący rehabilitacji Tatarów krymskich, jednak praktycznie nie przyznający im prawa powrotu do ojczyzny. Masowy powrót Tatarów krymskich do ojczyzny rozpoczął się dopiero pod koniec lat 80. XX wieku.

Deportacja Tatarów krymskich rozpoczęła się 18 maja 1944 r. o godzinie 03:00 nad ranem i trwała do początków czerwca (pierwsza i największa fala zakończyła się 20 maja).

Oficjalną podstawą deportacji ludności Tatarów krymskich była tajna uchwała Komitetu Obrony Państwa nr 5859 „O Tatarach Krymskich” z dnia 11 maja 1944 r., w której Tatarzy  zostali oskarżeni o rzekomą masową zdradę stanu i masową kolaborację podczas zajęcie Krymu przez wojska hitlerowskie.

Pozostało 80% artykułu
Konflikty zbrojne
Stany Zjednoczone wiedziały o ataku Rosji. Moskwa wysłała ostrzeżenie
Konflikty zbrojne
Putin w orędziu do narodu: Rosja uderzyła w Ukrainę najnowszym systemem rakietowym
Konflikty zbrojne
Wojna w Ukrainie: Rakietowe uderzenia na obwód kurski i mściwy szantaż Putina
Konflikty zbrojne
Atak rakietowy na Dniepr. Rosja nie użyła pocisku balistycznego ICBM?
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Konflikty zbrojne
Ukraina zaatakowana przez Rosję pociskiem międzykontynentalnym