Kluczowe jest szybkie podążanie za zmianami

Materiał powstał we współpracy z firmą mLeasing

Jaki wpływ na polską gospodarkę ma branża leasingowa?

Cezary Raczyński: W Polsce prawie co trzecia złotówka przeznaczana przez firmy na inwestycje jest finansowana leasingiem. Branża leasingowa tworzy około 3,4 proc. polskiego PKB, zaś liczba przedsiębiorstw korzystających z leasingu szacowana jest na 600 tys. W 2019 roku polscy przedsiębiorcy dzięki leasingowi sfinansowali inwestycje na kwotę 77,8 mld zł. W tym samym roku całkowita wartość portfela leasingowego ruchomości wzrosła z 141 mld zł do 155 mld zł i stanowi kwotę porównywalną do wartości kredytów inwestycyjnych udzielonych również na finansowanie ruchomości. To są dane, które jednoznacznie świadczą o kluczowej roli leasingu w polskiej gospodarce. Dziś chyba nikt nie wyobraża sobie rozwoju takich branż jak transportowa czy budowlana bez udziału leasingu. Leasing od lat jest też dla przedsiębiorców głównym sposobem finansowania samochodów osobowych.

Związek Polskiego Leasingu udostępnił wyniki branży osiągnięte w 2019 roku. Po raz pierwszy od dziesięciu lat mamy do czynienia ze spadkiem wartości finansowania w stosunku do roku poprzedzającego. W poprzednich latach odnotowywano intensywne wzrosty. Co wpłynęło na taki wynik?

Spadek w 2019 roku wyniósł 5,7 proc. Zmniejszenie wartości sprzedaży leasingu nastąpiło w segmentach pojazdów osobowych i pojazdów do 3,5 tony, transporcie ciężkim i nieruchomościach. Gdy porównujemy wyniki branży, największe spadki nastąpiły w ostatnim kwartale i w tym okresie rynek zanotował 15,5-proc. spadek, podczas gdy w pierwszych trzech kwartałach rynek był mniejszy o zaledwie 1,6 proc. w porównaniu z rokiem 2018. Warto podkreślić, że rok 2018 był nietypowym i rekordowym czasem w zakresie leasingu pojazdów osobowych – wzrost rynku w tym okresie w segmencie pojazdów wyniósł 30,7 proc. Wpływ na wysoki poziom sprzedaży miały wówczas zmieniające się przepisy dotyczące podatku dochodowego. Taka sytuacja nie miała prawa powtórzyć się w roku 2019. Liczyliśmy, że zmniejszenie rynku w segmencie pojazdów zostanie złagodzone poprzez wzrosty w segmencie maszyn i urządzeń, przy czym 25-proc. spadek leasingu samochodów w czwartym kwartale oraz gorsza sytuacja w transporcie ciężkim nie były możliwe do zrekompensowania poprzez wzrosty na rynku maszyn i urządzeń.

Ponadto na wyniki wpływ mają obowiązujące przepisy. Branża leasingowa potrzebuje stabilności prawnopodatkowych.

A zmian było sporo w 2019 roku.

Zgadza się. Od stycznia 2019 roku zmieniły się zasady rozliczenia leasingu operacyjnego samochodów osobowych. Pierwsza zmiana dotyczy ograniczenia w zaliczaniu do kosztów uzyskania przychodów rat leasingowych za używanie samochodów osobowych droższych niż 150 tys. złotych. Zatem obecnie kosztem uzyskania przychodu jest dla leasingobiorcy tylko ta część pierwszej wpłaty i każdej kolejnej raty leasingowej, która proporcjonalnie do ceny samochodu nie przekracza 150 tys. zł (225 tys. zł, jeśli auto jest elektryczne). Druga ważna zmiana to możliwość rozliczenia jedynie 75 proc. wydatków na paliwo i eksploatację pojazdu. Limitem 75 proc. zaliczenia w koszty nie są objęte wydatki związane z leasingiem (takie jak raty leasingowe), ale wydatki na paliwo, serwis, opony itp. Zmiana ta dotyczy leasingobiorców, którzy korzystają z aut osobowych w celach prywatnych i służbowych. Kolejna zmiana dotyczy limitu amortyzacji w przypadku nabycia pojazdów osobowych. Limit ten zmienił się z kwoty 20 tys. euro na kwotę 150 tys. zł dla pojazdów spalinowych i hybrydowych oraz 225 tys. zł dla samochodów elektrycznych. Dotyczy to firm leasingowych oraz leasingobiorców korzystających z leasingu finansowego. Na skutek tych zmian od 2019 roku duże grono posiadaczy leasingowanych aut jest w gorszej sytuacji podatkowej niż dotychczas. Nowe przepisy dały się we znaki nie tylko przedsiębiorcom, którzy chcą wziąć samochód w leasing, lecz także spółkom leasingowym.

Jakie firmy najczęściej korzystają z leasingu?

Dla wielu MSP leasing jest pierwszym, zewnętrznym narzędziem finansowania potrzeb inwestycyjnych. Korzystają z niego przede wszystkim firmy mikro z rocznymi obrotami do 5 mln zł. Ich udział stanowił w 2019 roku 50,5 proc. rynku leasingowego. Udział firm małych z obrotami od 5 do 20 mln zł wynosił 21 proc., zaś firm z obrotami powyżej 20 mln zł zamknął się udziałem równym 27,9 proc. Resztę stanowił sektor publiczny i konsumenci indywidualni.

Leasing to przede wszystkim sposób finansowania środków trwałych. Jak we właściwy sposób korzystać ze wszystkich jego zalet?

Warto na początek wziąć pod uwagę m.in. strukturę transakcji, rodzaj finansowanego przedmiotu, rodzaj prowadzonej działalności czy też swoją sytuację finansową. Przykładowo, jeśli w danym momencie nasze koszty podatkowe przewyższają przychody i firma ma stratę podatkową, powinniśmy wybrać leasing z mniejszą lub bez opłaty wstępnej. Jeżeli chcemy sfinansować przedmiot ze stawką podatku VAT niższą niż 23 proc., ponieważ prowadzimy praktykę lekarską i potrzebujemy sfinansować ultrasonograf ze stawką VAT równą 8 proc., lepiej skorzystać z pożyczki leasingowej, gdyż w przypadku leasingu raty leasingowe będą podlegać opodatkowaniu stawką VAT 23-proc., co oznacza, że poniesiemy dodatkowe koszty w wysokości różnicy stawek VAT.

Dodatkowo, dla wielu klientów atrakcyjność leasingu związana jest nie tylko z rozliczeniami podatkowymi, ale również z wygodą zawarcia transakcji i szerokim pakietem usług dodatkowych. Coraz popularniejsze w leasingu samochodów są usługi wynajmu długoterminowego, kierowane zarówno do dużych, jak i małych firm. Zaletą tego rozwiązania jest niższa niż w leasingu rata, możliwość częstej zmiany auta oraz oszczędność czasu, ponieważ firma leasingowa przejmuje na siebie większość usług związanych z obsługą wynajmowanych samochodów.

Czy w obecnych czasach, gdzie komunikacja miejska jest bardzo rozwinięta, pojawiły się alternatywne formy przemieszczania się, np. hulajnogi, rowery, auta na minuty, samochody nadal będą tak chętnie kupowane?

Sharing economy, czyli ekonomia współdzielenia, z pewnością będzie miała duży wpływ na nasz świat w przyszłości. Czy to wpłynie na spadek sprzedaży samochodów, trudno przewidzieć. Z jednej strony, na pewno część osób, głównie młodego pokolenia, w dużych miastach zrezygnuje z posiadania własnego samochodu, szczególnie gdy nałożymy na te zmiany elementy związane z ekologią i dbaniem o środowisko, z drugiej jednak strony młodzi ludzie ciągle deklarują, że zakup pierwszego auta jest jednym z najważniejszych momentów, który czeka ich w najbliższym czasie w życiu. Oczywiście jako branża nie możemy ignorować trendów, musimy być gotowi na zmiany zwyczajów i potrzeb. Szybko zmieniające się otoczenie i konieczność przewidywania trendów oraz elastyczność w dopasowywaniu się do zmian w dużej mierze dotyczą branży leasingowej.

W jaki sposób firmy leasingowe odpowiadają na to, co dzieje się na rynku?

Digitalizacja na dobre zawitała w tej branży. Jesteśmy społeczeństwem cyfrowym, dlatego też trendy mobile, digital only, one click będą wpływały na sposób świadczenia usług. W przyszłości każdy klient powinien mieć możliwość załatwienia spraw w szybki i prosty sposób przez internet, bez wychodzenia z domu. Branża koncentruje się na digitalizacji obsługi zawartych umów, m.in. dlatego przy Związku Polskiego Leasingu powołano grupę do spraw digitalizacji. Próby zmiany procesu sprzedażowego są jednak jeszcze na początku drogi. W mLeasingu, będąc świadomi czekających nas wyzwań, w ubiegłym roku nabyliśmy startup, firmę LeaseLink, która w całości oferuje cyfrowy proces zawarcia umowy leasingu. Konsekwentnie będziemy inwestowali w jej rozwój i dalszą digitalizację procesów sprzedażowych i obsługowych.

Jakie wyzwania poza digitalizacją usług leasingowych czekają branżę leasingową w przyszłości?

Kluczowe będzie coraz lepsze zrozumienie potrzeb klientów. Funkcjonowanie w czasach VUCA (zmieniającego się świata w kierunku nie w pełni przewidywalnym) będzie wymagało nie tylko dostarczenia samej usługi, ale też nadążenia za otoczeniem. Z jednej strony, dla klienta ważne będzie poczucie bezpieczeństwa i przekonanie, że firma, z którą współpracuje, będzie po jego stronie i nie zaskoczy go. Z drugiej strony, że wykorzysta ona dostępną technologię i wiedzę oraz dostarczy rozwiązania szyte na miarę i pomoże w podjęciu decyzji. Firmy leasingowe będą podlegać zmianom organizacyjnym, muszą być innowacyjne i gotowe na szybkie reakcje. W siłę na pewno będą rosnąć obszary związane z informatyką, analizą danych, prowadzeniem projektów. Oczywiście ciągle aktualne są wyzwania czekające branżę leasingową związane ze zmianą lub wprowadzeniem nowych regulacji prawnych i podatkowych.

Jakich nowości mogą się spodziewać klienci mLeasingu?

mLeasing ma w ofercie pełny zakres usług leasingowych dla dużych i małych firm. Finansujemy pojazdy, transport ciężki, maszyny i urządzenia, sprzęt IT, sprzęt medyczny, maszyny budowlane, duże i małe projekty nieruchomościowe. Oferujemy zarówno produkty leasingowe, jak i pożyczkę leasingową. Ponadto zajmujemy się wynajmem pojazdów. W 2020 roku poprzez spółkę LeaseLink będziemy nadal rozwijać się w e-commerce. Wspierając działania ochrony środowiska, wciąż będziemy inwestowali w uruchomiony w ubiegłym roku program fotowoltaika dotyczący finansowania odnawialnych źródeł energii. Będziemy też rozszerzali ofertę ubezpieczeniową i rozwijali na podstawie platformy mAuto digitalowe procesy sprzedażowe pojazdów.

Jakie są prognozy rozwoju leasingu?