Jak Rosjanom udało się szybko zająć południe Ukrainy

Czytaj więcej

Świat

Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 369

24 lutego 2022 roku Rosja rozpoczęła pełnowymiarową inwazję na Ukrainę. Dmitrij Miedwiediew, były prezydent Rosji ostrzega, że "upadłe imperium grzebie pod swoimi ruinami połowę świata".

Ukraińskie władze nie są w stanie wyjaśnić, co poszło nie tak na południu w tych pierwszych dniach wojny. Stacja BBC rozmawiała na ten temat z oficerami wojskowymi, politykami i aktywistami.

22 lutego 2022 roku o godzinie 19:15 sekretarz Rady Bezpieczeństwa Ukrainy Ołeksij Daniło otrzymał czerwoną teczkę z tajnymi dokumentami. Ostrzegały one, że życie prezydenta jest w bezpośrednim zagrożeniu. Natychmiast Daniłow skontaktował się z szefem służb bezpieczeństwa, ministrem spraw wewnętrznych, premierem i samym prezydentem Wołodymyrem Zełenskim.

Władze Ukrainy nie zdecydowały się na razie na ogłoszenie stanu wojennego. Nie doszło do mobilizacji wojsk. Jeszcze kilka tygodni wcześniej ukraińskie władze określiły zachodnie ostrzeżenia przed rosyjską inwazją jako "manipulację" i wezwały wszystkich do zachowania spokoju.

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

Zełenski: Putin zostanie w końcu zabity przez swoje wewnętrzne otoczenie

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski uważa, że prezydent Władimir Putin pewnego dnia zostanie zabity przez swoje wewnętrzne grono współpracowników. - Drapieżniki pożrą drapieżnika - powiedział.

Daniłow mówi, że rząd miał szczegółowe informacje o planowanej inwazji, w tym jej daty. - Spodziewaliśmy się jej 22 lutego - wyjaśnia, pokazując tajną mapę regionu kijowskiego. Uzyskana od rosyjskiego dowódcy, wskazuje, że początkowy plan Rosji zakładał inwazję dwa dni wcześniej niż faktycznie to zrobili.

- Naszym celem było uniknięcie jakiejkolwiek paniki wewnątrz kraju. Dlatego kluczowe było utrzymanie tego wszystkiego w tajemnicy - tłumaczy Daniłow.

Jeśli władze Ukrainy wiedziały tak wiele o planach Moskwy, dlaczego rosyjskie wojska były w stanie tak szybko przejąć kontrolę nad regionem Chersonia na południu?

Cieśnina i wąski pas lądu oddzielają półwysep krymski od ukraińskiego lądu i były naturalnymi przeszkodami dla rosyjskich wojsk. Tak samo jak rozległa sieć kanałów irygacyjnych w rejonie Chersonia. Siły ukraińskie musiały tylko zniszczyć wszystkie tamtejsze mosty, by spowolnić rosyjskie natarcie. Ale tak się nie stało.

Daniłow mówi, że władze prowadzą obecnie dochodzenie w tej sprawie i dopóki ten proces się nie zakończy, nie mogą udzielić odpowiedzi.  - Nie ukrywamy tego faktu, nie odkładamy go do szuflady - odpowiada.

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

ISW: Putin przywrócił kontrolę rosyjskiemu MON nad wszystkimi siłami na Ukrainie

Putin upoważnił rosyjskie Ministerstwo Obrony do przywrócenia kontroli nad wszystkimi siłami rosyjskimi na Ukrainie po tym, jak większość z 300 tys. zmobilizowanych rezerwistów dotarła na Ukrainę."

Most w pobliżu wioski Czonhar, który przecina cieśninę między Krymem a Chersoniem, został zaminowany, sztab generalny Ukrainy potwierdził po inwazji. Ale odrzucił sugestie, że materiały wybuchowe zostały rozbrojone, mówiąc, że siły inwazyjne Rosji były 15 razy większe od obrony Ukrainy.

Krytycy twierdzili, że to właśnie z powodu tej rosyjskiej dominacji most powinien był zostać zniszczony.

Jest oczywiste, że siły ukraińskie nie były przygotowane na scenariusz, w którym rosyjskie wojska z łatwością przekroczyły południowy obwód chersoński.

W rezultacie od samego początku musiały wycofać się z tego regionu. W miarę wycofywania się, kolumny pojazdów wojskowych i oddziałów potrzebowały dwóch godzin, by przejść przez most Antonowski w pobliżu Chersonia - twierdzi Jewhen Pałczenko, który bronił mostu na Dnieprze.

To wskazuje, że Ukraina skoncentrowała dużą liczbę wojsk w pobliżu Krymu, ale z wciąż stojącymi mostami szybko stracili przewagę liczebną nad wrogiem.

- Jak można powstrzymać ich ofensywę, skoro nie mieliśmy obrony powietrznej? - pyta Pałczenko. - Ich myśliwce przyleciały i zrzuciły całą masę bomb, wysadzając wszystko w powietrze. Straciliśmy tam wielu ludzi i sprzęt - wspomina.

Kluczowe znaczenie dla sukcesu Rosjan miała szybkość. Ich taktyka polegała na omijaniu dużych miast, okrążaniu ich i posuwaniu się dalej. Planowali zająć Mikołajów w dwa dni, a Odessę w trzy dni - mówi generał dywizji Dmytro Marzhenko, który został wysłany do zorganizowania obrony Mikołajowa. Rosyjski plan zakończył się niepowodzeniem.

Gdy gen. Marczenko przybył na miejsce, wciąż nie było planu obrony miasta. - Kiedy zapytałem, gdzie to jest, powiedziano mi, że jeszcze nie przygotowali mapy - wspomina.

Wziął mapę drogową, podzielił ją na cztery części i wyznaczył jednostki oraz dowódców odpowiedzialnych za każdy odcinek. Ogłosili mobilizację i szybko zapisali tysiące ludzi. Wielu z nowo przybyłych służyło wcześniej w wojsku.

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

Białoruscy partyzanci uszkodzili rosyjski A-50. Po akcji wyjechali z kraju

Białoruscy opozycjoniści informują, że partyzanci zniszczyli rosyjski samolot wczesnego ostrzegania A-50. Atak z wykorzystaniem dronów przeprowadzono na lotnisku w pobliżu Mińska.

Utworzyli oni grupy przeciwpancerne uzbrojone w granatniki i zorganizowali posterunki sygnałowe, które miały ostrzegać o zbliżaniu się rosyjskich czołgów. W przeciwieństwie do Chersonia, mosty przez kanały irygacyjne w regionie zostały zniszczone przez szybko powołane siły specjalne pod wodzą deputowanego Romana Kostenki.

Ukraińskie oddziały zaciekle walczyły o spowolnienie rosyjskiego natarcia w pobliżu mostu Antonowskiego. O północy 25 lutego siły rosyjskie przeszły do ofensywy. Pałczenko i jego batalion czołgów byli tam, aby ich powstrzymać.

- Mój czołg dostał kilka trafień i system padł. Musieliśmy więc wszystko robić ręcznie, jak w czołgach T-34 podczas II wojny światowej - relacjonuje.

Sił rosyjskich było znacznie więcej, więc Pałczenko i jego batalion musieli wycofać się z mostu. Jednak tej nocy wracał tam kilka razy. Jego czołgi osłaniały ukraińskich spadochroniarzy, a ich zadaniem było uniemożliwienie rosyjskim oddziałom przejścia przez most.

23-latek otrzymał później najwyższe wojskowe odznaczenie w kraju - Bohatera Ukrainy.

Ich opór dał obrońcom Mikołajowa jeszcze kilka dni na przygotowanie się na przyjazd Rosjan. Koordynacja i komunikacja między zespołami wojskowymi i cywilnymi sprawiła, że czas ten został dobrze wykorzystany.