Firmy w czasie inflacji. W Turcji płacą podatki od nieistniejących zysków

Jak z tym żyć

Zachodnie firmy biją na alarm, kiedy stopa inflacji zbliża się do dwucyfrowej. Tureccy szefowie firm podchodzą do warunków na własnym rynku znacznie spokojniej. Ich raj przeżywał w ostatnich latach szereg kryzysów, gospodarka nadal rośnie, wspierana przez mieszankę tanich kredytów, dywersyfikacji i specyficznego zarządzania korporacyjnego, udoskonalonego podczas epizodów zawirowań w minionych latach i dziesięcioleciach.

Cytowany przez „Financial Times” Charlie Robertson, główny ekonomista banku inwestycyjnego Renaissance Capital, uważa że kierownictwo tureckich korporacji doświadczyło „miękkich i gwałtownych zamachów stanu, utrzymującej się trzycyfrowej inflacji i wielu kryzysów walutowych. — Gospodarka tego kraju jest wspierana przez dywidendę demograficzną młodej populacji i silny wzrost PKB. Gospodarka wzrosła o 7,6 procent rok do roku w drugim kwartale 2022 i o 11 procent w roku 2021. Teraz największym problemem są płace pracowników po spadku siły nabywczej tureckiej waluty.

Gdy latem ubiegłego roku ceny zaczęły rosnąć, Mustafa Tonguç, dyrektor generalny DHL Express w Turcji, sporządził listę kosztów 50 podstawowych produktów i porównał je z ich odpowiednikami w Niemczech, starając się przekonać szefów w centrali dostawcy usług logistycznych, aby podnieść płace jego 1100 pracowników. I zamierza je podnosić w nadchodzącym roku. „Jako biznes nie możemy naprawić globalnej gospodarki, ale możemy jak najlepiej zadbać o naszych ludzi” – mówił Mustafa Tonguç w rozmowie z „FT”. — W ciągu ostatnich 12 miesięcy upadło wiele firm. My uznaliśmy, że ludzie powinni mieć pewność bezpieczeństwa pracy. DHL Express opracował więc strukturę cenową dla klientów i dostawców, która obejmuje firmy z sektora tekstylnego i motoryzacyjnego. Ustalono koszt niektórych opłat i powiązała je ze zmieniającymi się danymi wejściowymi, takimi jak koszt paliwa i opakowania. Jego rada dla zachodnich menedżerów brzmi: — Nie panikuj, skup się na produktywności i tym, co możesz zmienić.

Nie zmienia to faktu, że turecki biznes jest sfrustrowany decyzjami prezydenta Recepem Tayyipem Erdoğanem, który stanowczo sprzeciwia się wysokim stopom procentowym i wielokrotnie nakazywał bankowi centralnemu cięcie kosztów kredytu pomimo rosnącej inflacji. Kierownictwo broni się i zapewnia, że prezydent już ma wcześniejsze doświadczenie w radzeniu sobie z wysoką inflacją i słabością waluty w latach 80. i 90. XX wieku. — Ostatni gwałtowny spadek liry w grudniu zeszłego roku, nie był „miły”, przyznaje Tolga Kaan Doğancıoğlu, dyrektor generalny tureckiego producenta autobusów TEMSA. — Gdy inflacja zaczęła rosnąć w Turcji i na świecie, nasza firma zapewniła sobie dostęp do finansowania potrzebnego do zwiększenia produkcji niskomarżowych pojazdów nieelektrycznych. Konwencjonalna opinia sugeruje, że inflacja prowadzi do spadku popytu. Tymczasem kryzysy w Turcji wykazywały coś przeciwnego – przynajmniej na początku. Oczywiście wysoka inflacja lub hiperinflacja na dłuższą metę nie jest zdrowa. Ale jest taki okres, w którym jako firma musisz podejmować błyskawiczne decyzje, aby nie stracić rynku”. A w środowisku inflacyjnym wczesne inwestowanie ma również zaletę — uważa szef TEMSy.

Kłopoty inwestorów

—Tureckie firmy w obliczu inflacji zmniejszyły ekspozycję na wahania kursu liry, ograniczyły zadłużenie w dolarach i euro, jednocześnie oszczędzając twardą walutę mówi Murat Üçer, ekonomista z firmy konsultingowej Partnerzy GlobalSource. Dzięki temu ich otwarta pozycja walutowa netto, która jeszcze w 2018 roku wynosiła około 200 mld USD w 2018 roku, teraz nie przekracza 100 mld USD . Mimo tego jednak istnieją obawy co do prawdziwej skali trudnych kredytów w sektorze bankowym. Wiele odnoszących największe sukcesy tureckich firm – w tym te z sektora motoryzacyjnego, chemicznego i tekstylnego – postawiło na eksport, wykorzystując słabszą lirę do sprzedaży towarów na całym świecie i wspomagania wzrostu gospodarczego. Trudniej było tym, którzy są w dużym stopniu uzależnieni od lokalnej sprzedaży. Dyrektor generalny dużej firmy detalicznej skupionej na Turcji ubolewał, że nawet jeśli jego sprzedaż rośnie w lirach, to spadek waluty oznacza, że po przeliczeniu na dolary zyski znikają. — To bardzo utrudnia życie inwestorom” – powiedział Charlie Robertson z Renaissance ostrzegł, że istnieje ryzyko, że szereg niekonwencjonalnych działań rządu mających na celu wspieranie wzrostu przy jednoczesnym wspieraniu waluty wywiera presję na rating kredytowy kraju i może w końcu „wrócić, by go ugryźć”.